Mali Iđoš i Apatin su među retkom opštinama koje svoje prihode prikupljaju pomoću davno zaboravljenog samodoprinosa.
Mogućnost prikupljanja prihoda na osnovu samodoprinosa, koju predviđa Zakon o finansiranju lokalne samouprave, ne primenjuje veliki broj JLS. Retke su one poput opština Mali Iđoš i Apatin, koje ovakav vid finansiranja koriste nekoliko decenija u kontinuitetu.
U opštini Mali Iđoš više od pola veka funkcioniše mesni samodoprinos. Meštani Lovćenca, Feketića i Malog Iđoša su desetogodišnju odluku o izdvajanju sredstava za samodoprinos doneli 2016, na 10 godina. Do 2026. godine zaposleni od svoje zarade izdvajaju 2,5 odsto, penizoneri jedan odsto, a poljoprivrednici 45kg žita po hektaru.
SVI IMAJU KORIST OD SAMODOPRINOSA
Samodoprinosom se, kako je saopšteno, prikuplja za pomoć roditeljima za prvo, drugo, treće i četvrto dete u iznosu od 500 evra, za studentske stipendije, jednokratnu novčanu pomoć teško obolelim sugrađanima, kao i za troškove sahrana, održavanja groblja i kapela.
Mesni samodoprinos od 1 odsto uveden je u opštini Apatin 1994. godine, a svakih deset godina meštani se ponovo izjašnjavaju da li žele da se nastavi sa tom praksom. Apatinci su u aprilu, u većini, odlučili da budu solidarni i da do 2034. godine izdvajaju mesni samodoprinos.
Na referendumu, koji je održan početkom aprila, četiri naseljena mesta – Apatin, Sonta, Svilojevo i Prigrevica izlasala su uvođenje mesnog samodoprinosa. Samo su meštani naseljenog mesta Kupusina glasali protiv.
Manja podrška mesnom samodoprinosu?
Uzimajući u obzir podatke o podršci mesnom samodoprinosu na teritoriji opštine Apatin u prethodnih desetak godina koje su objavili lokalni mediji, podrška ovom vidu finansiranja lokalne samouprave se smanjuje.
Na referendumu u aprilu, za mesni samodoprinos glasalo je 22,84 odsto upisanih građana opštine Apatin. Od ukupno 23927 birača, izjasnilo se 5465 građana, objavljeno je na sajtu opštine Apatin.
Na prethodnom referendumu za mesni samodoprinos od 1 odsto, koji je održan u novembru 2013. godine na području Mesne zajednice Apatin, za uvodjenje mesnog samodoprinosa glasalo je 62,75 odsto glasača, a na području Mesne zajednice Prigrevica 65,57 odsto gradjana.
I u opštini Bačka Topola koja je imala dugogodišnju praksu mesnog samodoprinosa, opada podrška ovom vidu finansiranja mesnih zajednica.
Na referendumu o uvođenju mesnog samodoprinosa u Mesnoj zajednici Bačka Topola, pre dve godine, meštani su u većini glasali protiv. Izlaznost je takođe bila mala, oko 15 odsto, preneli su tada lokalni mediji.
Ove godine, ta opština je organizovala referendum u još tri mesne zajednice. Samodoprinos je prošao u dve manje mesne zajednice koje zajedno imaju 2263 upisana birača (Gunaroš i Njegoševo). Protiv su bili stanovnici MZ Stara Moravica u kojoj je upisano 4.573 birača sa pravom glasa.
U opštini Zrenjanin samodoprinos funkcioniše samo u četiri mesne zajednice, od ukupno 36. Samo Klek, Elemir, Lazarevac i Zlatica prikupljaju mesni samodoprinos.
Pre više od tri godine prestao je da važi samodoprinos u četiri mesta u opštini Nova Crnja i to na teritorijama mesnih zajednica Nova Crnja, Toba, Srpska Crnja i Radojevo.
Kada se često navodi, razlozi za slabiju izlaznosti na referendum za mesne samodoprinose i manju podršku za ovaj vid finansiranja, vidi se u neinformisanosti građana o rezultatima rada mesne zajednice i odsustvu javnih rasprava i zborova građana.
Šta kaže Zakon?
Zakon o finansiranju lokalne samouprave kao jednu od mogućnosti finansiranja predviđa prihode na osnovu samodoprinosa.
Odluku o uvođenju samodoproprinosa donose građani na referendumu, a opština statutom uređuje način izjašnjavanja građana.
Odluka o samodoprinosu mora da sadrži podatke za koje namene se sredstva prikupljaju, vreme za koje će se prikupljati, ukupan iznos sredstava koja se prikupljaju, ko plaća samodroprinos, koliko, u kom roku i na koji način, koja su lica oslobođena od plaćanja, način nadzora građana…
Penzioneri mogu dobrovoljno uplaćivati samodoprinos po osnovu penzija ostvarenih u zemlji i inostranstvu na osnovu pisane izjave.
