Sićevo: turistički i kulturni biser nadomak Niša

Sićevačka klisura – impozantan predeo prirodnih lepota obuhvata 17 km dugu klisuru reke Nišave, koja počinje u selu Prosek smeštenom 14 km uzvodno od Niša a završava se u selu Dolac, u dolini Bele Palanke. Uredbom Vlade Republike Srbije 2000. godine proglašen je Park prirode  „Sićevačka klisura“ koji  predstavlja zaštićeno područje  druge kategorije sa površinom od  7.746 hektara. Ovo područje izuzetne biološke raznovrsnosti predstavlja boravište velikog broja retkih vrsta biljaka i životinja, ali je i mesto posebnih geoloških i hidroloških procesa.

Osim što predstavlja istinsko prirodno bogatstvo naše zemlje u njoj se nalaze brojni kulturno- istorijski spomenici a u septembru mesecu, svake godine održavaju se i dve značajne kulturne manifestacije: likovna i književna kolonija koje okupljaju stvaraoce iz čitavog sveta.

Likovna kolonija „Sićevo“ najstarija je  umetnička kolonija na Balkanu osnovana, 30.jula 1905. godine, na inicijativu poznate srpske slikarke Nadežde Petrović. Kroz Sićevačku koloniju, za više od veka njenog postojanja prošlo je više stotina  slikara iz čitavog sveta različite generacije i stila. Zahvaljujući njoj formiran je impozantan likovni fond koji danas čini oko 796 dela (od 1970.godine) značajne umetničke vrednosti. Upravo se ovih dana u živopisnom ambijentu sela Sićevo održava ovogodišnja kolonija koja je okupila predstavnike slikarstva iz Srbije, Nemačke, Bugarske, Crne Gore,Bosne i Hercegovine.

Druga velika manifestacija koja se održava u živopisnom ambijentu ove jedinstvene klisure je Književna kolonija „Sićevo“. Reč je o međunarodnoj  književnoj  manifestaciji, osnovanoj 1991. godine  jedinoj ovakve vrste Balkanu. Ova svetkovina pisane reči, svake godine, okuplja pisce, književne kritičare, prevodioce, izdavače i brojne učesnike književnog života iz Srbije i drugih zemalja sveta . Osnivači Književne kolonija su dr Mihajlo Ignjatović, niški pisac i književni prevodilac i Društvo književnika i književnih prevodilaca grada Niša.

Svi oni koji žele da upoznaju prirodne lepote ovog predala imaju priliku da vide i retke vrste biljaka: Ramonda serbiku (Ramonda serbica) i Natalijine ramonde (Ramonda nathaliae). Gajeći ljubav prema prirodi i ovim jedinstvenim biljkama, pisci su najznačajnije priznanje Književne kolonije „Sićevo“ nazvali „Ramonda serbika“.  Ramonda serbica je endemska biljka koju je otkrio Josif Pančić 1874. godine u Sićevu. Drugi cvet, Natalijina ramonda, koji se nosi na Dan primirja krajem 19. veka u ovom kraju uočio je dvorski lekar Obrenovića, Sava Petrović. Ova neobična biljka duguje ime  kraljici Nataliji Obrenović jer je upravo i dobila naziv po njenoj lepoti.

Dani žalfije privredno-turistička manifestacija koja je dobila naziv po žalfiji, zaštićenoj biljnoj vrsti koja u Srbiji u prirodi raste samo u Sićevačkoj klisuri  svake godine u maju mesecu okuplja veliki broj stručnjaka iz ove oblasti. U okviru manifestacije pored bogatog kulturno umetničkog programa održavaju se  predavanja posvećena zaštiti prirodnog i etnološkog nasleđa po kojem je ovaj kraj oduvek bio prepoznatljiv.

U obližnjem selu Ostrovica nalazi se hidrocentrala „Sveta Petka“ koja je počela sa radom 1908. godine. U njoj posetioci mogu videti kako izgleda  oprema koja više od jednog veka bez prestanka proizvodi struju. U selu Sićevo mogu posetiti  istoimenu hidrocentralu iz 1921. godine čiji je idejni projektant bio Nikola Tesla, zbog čega je proglašen počasnim građaninom Sićeva. LJubitelji aktivnog odmora i sporta mogu uživati u alpinizmu, planinarenju, ribolovu, paraglajdingu, šetnji prirodom, raftingu  koji se organizuje  u Gradištanskom kanjonu, na delu od Dolca do Ostrovice, dužine oko 7 kilometara. Upravo je u Sićevačkoj klisuri 2009. godine održan Svetski kup u raftingu a zatim Evropski kup i univerzitetsko prvenstvo. Sićevačka klisura je najveće penjalište po visini stena ali i po broju smerova u celoj zemlji . Stene, krečnjaćkog tipa, visine od 50 do 250 metara pružaju mogućnosti najrazličitijeg penjanja što prestavlja veliki izazov za prave alpiniste.

Kulturno-istorijsko nasleđe ovog podneblja  predstavljaju  i srednjevekovni manastiri, brojna arheološka nalazišta kao i objekti narodnog graditeljstva. Vernici iz celog sveta dolaze u najstariji manastir  posvećen Vavedenju presvete Bogorodice, u kome se  čuva ikona Krunisanje Bogorodice iz 19.veka koju su Rusi doneli iz svoje zemlje. Ova čudotvorna ikona  jedna je od najvećih svetinja u niškom kraju. Patrijarh srpski Gavrilo, 41. vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve, bio je jedno vreme iskušenik u manastiru Sićevo u kome se i zamonašio 26.februara 1900. godine. Pored crkve nalazi se izvor, koji je nedavno obnovljen zahvaljujući donaciji niških zanatlija. Izvorska hladna i pitka voda po narodnom verovanju ima isceliteljsku moć.

Manastir Svete Petke „Iverica“ poznat je kao prvi i jedini vojni manastir u srpskoj pravoslavnoj crkvi i nosio je naziv — Kraljevski srpski vojni manastir „Sveta Petka Iverica“. Ova svetinja nalazi se u delu Gradištanskog kanjona,najatraktivnijeg područja za posetioce.

U Sićevačkoj klisuri nalaze se  i ostaci čuvenog rimskog puta  „Via militaris“ preteče carigradskog druma kojim su kroz vekove pohodile brojne vojne formacije. Kroz Sićevačku klisuru izgrađeni su: nišavski međunarodni magistralni put E-80, istočni krak Koridora 10 i železnička pruga tako da se u ovaj predeo izuzetnih odlika može doći sa bilo kog kraja sveta i uživati u njegovoj  prirodnoj lepoti i zdanjima po kojima je prepoznatljiva.

Piše: Elizabeta Vojinović

Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je iz budžeta grada Niša u okviru projekta „Niš – grad turizma“. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.