Jedan od najvećih neprijatelja zdravog života u Beogradu su upravo stare ložionice koje koriste mazut i ugalj, ali i razni otpad.
Beograđani su u utorak ujutru gotovo mogli da vide vazduh koji dišu. Da je zagađenost koja je štipala pluća zaista bila velika pokazao je i sajt „Er vižual” koji je Beograd oko 10 sati stavio na peto mesto na listi najzagađenijih gradova u svetu. Poslednjih godina u naviku nam je prešlo da ovakve portale i brojne aplikacije konsultujemo pred izlazak iz stana i unapred se pripremimo za to što nas čeka pre nego što udahnemo gradski vazduh. Informacije koje dobijamo često su zabrinjavajuće, a najveći krivac za to su, uz saobraćaj, i brojne kotlarnice kojih ima svuda po gradu.
– Od svih zagađujućih materija koje meri Agencija za zaštitu životne sredine, suspendovane čestice PM10 i azot-dioksid najčešće prekoračuju granične vrednosti i to mnogo češće u toku zimskog perioda. Suspendovane čestice su rezultat sagorevanja pa uzroci mogu biti korišćenje mazuta i uglja u kotlarnicama, ali i razni otpad koji se nažalost koristi u lokalnim ložištima, što može da dovede i do emisije kancerogenih jedinjenja (sagorevanjem plastike, na primer). Za prekoračenja azot-dioksida najčešće je razlog saobraćaj, što potvrđuju i mesta na kojima se prekoračenja javljaju u Beogradu, odnosno Mostarska petlja ili Novi Beograd – objašnjava Filip Radović, direktor Agencije za zaštitu životne sredine.
Drastične mere poput gašenja kotlarnica nisu navedene u postojećem Planu kvaliteta vazduha za grad Beograd, dodaje on, ali je predviđeno da se mazut kao energent više ne koristi.
Ali to što se u kotlarnicama i dalje gore neekološka goriva – dovoljno je da ih proglasimo jednim od najvećih neprijatelja zdravog života u Beogradu. I da im objavimo „rat” do istrebljenja ili barem do prelaska na neke čistije energente.
– U urbanoj zoni grada postoji veliki broj kotlarnica koje rade neefikasno, koristeći nepovoljna goriva, kao što su mazut i ugalj. One negativno utiču na kvalitet vazduha u neposrednoj okolini i u gradu Beogradu.
Zato smo radi unapređenja kvaliteta vazduha i životne sredine započeli realizaciju programa gašenja kotlarnica. Cilj je da se grejne instalacije prioritetnih objekata u javnoj svojini grada priključe na sistem daljinskog grejanja ili na distributivni sistem prirodnog gasa – kažu iz Sekretarijata za zaštitu životne sredine, napominjući da oni nisu nadležni za gašenje individualnih ložišta privatnih objekata u gradu. I dok gradski čelnici najavljuju da će pokušati u okviru 43 mere za smanjenje aerozagađenja što više sugrađana „ubede” da i sami odustanu od neekoloških načina grejanja tako što će na primer pripremiti program smanjenja cena za priključenje na toplovodnu mrežu, javni objekti uveliko postaju deo sistema daljinskog grejanja JKP „Beogradske elektrane” na prirodni gas, prenosi Politika.
U prethodnom periodu na toplane je počelo da se greje oko 30 javnih objekata, uglavnom škola, i za to je izdvojeno oko 320 miliona dinara.
– Sekretarijat je realizacijom ovih veoma važnih projekata znatno doprineo poboljšanju kvaliteta vazduha i smanjenju emisije štetnih gasova sa efektom staklene bašte – hvale se iz ovog gradskog ministarstva i dodaju da će i ubuduće nastaviti istim tempom.
– Sve tri škole koje se nalaze na teritoriji opštine Surčin biće priključene na distributivni sistem prirodnog gasa. Na ovaj način smanjuje se emisija štetnih gasova, ali se i deci koja idu u školu obezbeđuje boravak u zdravijoj i čistijoj sredini – poručuju iz sekretarijata.
Emisija suspendovanih čestica najveća kad je hladno
Prekoračenja dozvoljene dnevne vrednosti suspendovanih čestica najčešća su u toku hladnog perioda, od oktobra do marta, kaže Filip Radović.
– Ove godine u maju, julu i avgustu nisu beležena prekoračenja, tako da su od aprila do septembra zabeležena najviše tri dana sa zagađenim vazduhom (na jednom mernom mestu). Proteklu zimu, tačnije januar, svi su zapamtili po ekstremno visokim koncentracijama upravo ove zagađujuće materije i tada je zabeleženo od 18 do 25 dana sa prekoračenjima dozvoljene dnevne vrednosti na različitim mernim mestima po gradu – ilustruje Radović i dodaje da su značajan faktor zagađenosti i meteorološki uslovi pa su tako padavine prirodno spiranje štetnih materija koje se onda talože na tlu.
Verodostojni samo podaci institucija
Filip Radović upozorava da bi, umesto da se bavimo podacima sa sajtova na kojima se ne mogu naći nijedno ime niti adresa (kao što je „Er vižual”), trebalo da se oslonimo na pouzdane podatke iza kojih stoje institucije.
– Na sajtovima koji koriste rezultate naših objavljenih rezultata merenja ne vidi se metodologija kojom se koriste te smo svedoci da ni naši rezultati nisu uvek prezentovani kao na sajtu Agencije. Zna se da su merenja jedini pouzdan podatak o meri zagađenosti i potrebno je veliko stručno i finansijsko angažovanje da se takva informacija pruži građanima. To država i radi, finansirajući državnu mrežu za kvalitet vazduha. O stanju zagađenosti na celoj teritoriji Republike Srbije građani se mogu informisati i iz našeg Godišnjeg izveštaja o stanju kvaliteta vazduha koji se može naći na sajtu Agencije – ističe Radović.
