Na rad državnih službenika i rad službenika u jedinicama lokalne samouprave (JLS) stižu slične pritužbe – najčešće za način na koji se ophode prema strankama i za mobing.
Prema podacima koje je portalu Naša mesta dostavio Visoki službenički savet, nadležan za praćenje Kodeksa ponašanja državnih službenika, tom telu je u poslednje četiri godine dostavljeno ukupno 13 pritužbim od kojih je pet pritužbi na rad zaposlenih u JLS.
To telo nije navelo o kojime JLS je reč i na koje službenike su stigle pritužbe, da li su one osnovane ili nisu, navodeći da su one prosleđene nadležnim organima JLS. Savet je podsetio da je nadležan samo za državne službenike, a da zaposleni u organima jedinica lokalne samouprave nemaju status državnih službenika, te da se na njih ne primenjuje Kodeks ponašanja državnih službenika.
Pritužba broj 1 – ophođenje sa strankama
Pritužbe na rad zaposlenih u JLS koje su dostavljene Visokom službeničkom savetu, najčešće se odnose na povrede člana 13. koji propisuje ophođenje sa strankama.
Član 13. Kodeksa
U ophođenju sa strankama državni službenik je dužan da: postupa profesionalno, ljubazno i pristojno; pokaže zainteresovanost i strpljenje, posebno sa neukom strankom; blagovremeno i tačno daje podatke i informacije, u skladu sa zakonom i drugim propisom; pruža pomoć i daje informacije o nadležnim organima za postupanje po zahtevima, kao i o pravnim sredstvima za zaštitu prava i interesa; rukovodi se načelom jednakosti i ne daje privilegije zavisno od bilo kakvih svojstava i ličnih osobina stranke; s posebnom pažnjom postupa prema osobama s invaliditetom i drugim osobama s posebnim potrebama; poštuje ličnost i dostojanstvo stranke.
Na drugom mestu po pritužbama u poslednje četiri godine je kršenja članova 4. 6. i 18., koji se odnose na nepristrasnost u radu, ostvarivanje javnog interesa i mobing.
Mobing prvi na listi pritužbi za državne službenike
Za razliku od pritužbi na rad službenika u JLS, u pritužbe na rad državnih službenika dominiraju žalbe na kršenje Kodeksa koji se odnosi na ophođenje ali u istoj meri i na mobing (član 18.)
Pritužbe se odnose na kršenje još dva člana Kodeksa – 4. i 6. koji se odnose na nepristrasnost u radu i ostvarivanje javnog interesa.
Statistika za pritužbe na rad zaposlenih u JLS Visokom službeničkom savetu:
– 2020. godina – 1 pritužba (povrede čl. 4. i 13. Kodeksa ponašanja državnih službenika)
– 2021. godina – 1 pritužba (povrede čl. 13. Kodeksa ponašanja državnih službenika)
– 2022. godina – 2 pritužbe (povrede čl. 6., 13. i 18. Kodeksa ponašanja državnih službenika)
– 2024. godina – do dana 29.05. – 1 pritužba (povreda člana 13. Kodeksa ponašanja državnih službenika).
Članom 4. je propisano da državni službenik obavlja svoju dužnost u okviru datog ovlašćenja, u skladu sa zakonom i drugim propisom i postupa po pravilima struke i odredbama ovog kodeksa. Državni službenik je dužan da u svom radu jednako profesionalno i nepristrasno pristupa svim strankama, da ne daje prioritet bilo kome iz bilo kojih razloga, sem profesionalnih. Državni službenik ne sme da se u privatnom životu ponaša na način koji ga čini prijemčivim uticaju drugih lica koji se može odraziti na zakonito i nepristrasno vršenje dužnosti. Državni službenik ne sme svojim ponašanjem, postupcima ili rečima da podstiče stranke na davanje, tj. da im stavlja do znanja da očekuje bilo koju korist, odnosno ne sme da preduzima bilo koje radnje i postupke koji bi ga doveli u zavisan položaj ili u obavezu da vrati uslugu nekom fizičkom ili pravnom licu.
U članu 6. se navodi da je državni službenik dužan da pri donošenju odluka postupa tako da svakoj stranci omogući da što lakše zaštiti i ostvari svoja prava i pravne interese, vodeći pritom računa da to ne bude na štetu javnog interesa.
Državni službenik je dužan da vodi računa o javnom interesu pri vršenju diskrecionih ovlašćenja i da postupa u granicama zakonom datog ovlašćenja i saglasno cilju zbog koga je ovlašćenje dato.
MDULS prima izveštaje Visokog službeničkog saveta
Na osnovu izveštaja organa državne uprave, službi Vlade i stručnih službi upravnih okruga koji sadrži informacije neophodne za praćenje primene Kodeksa ponašanja državnih službenika i za unapređivanje pravila etičkog postupanja državnih službenika, koje dostavljaju Visokom službeničkom savetu do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu, Visoki službenički savet sačinjava Izveštaj o primeni Kodeksa ponašanja državnih službenika za prethodnu godinu, dostavlja Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave (MDULS) i objavljuje na internet stranici Službe za upravljanje kadrovima. Na kraju Izveštaja utvrđuje i Predlog mera za unapređenje poštovanja Kodeksa ponašanja državnih službenika.
Predsednik Visokog službeničkog saveta je doc. dr Ranka Vujović, pomoćnica direktora Republičkog sekretarijata za zakonodavstvo, a ovde možete pogledati ko su članovi tog tela.